Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

Cornēlĭus, a,

  1. I. subst., a designation of a Roman gens celebrated as embracing the most distinguished Roman men and women (the patrician Scipios, Sulla, the Gracchi and their mother, etc.; the plebeian Balbi, Mammulae, Merulae, etc.).
    Also adj.; hence the numerous laws made by the different Cornelii, but esp. by L. Cornelius Sulla, were called Leges Corneliae; cf. Ernest. and Orell. Clav. Cicer. in Ind. Legum, p. 13 sq.; Dict. of Antiq.
    Fŏrum Cor-nēlĭum, a town of the Lingones in Gallia Cisalpina, Cic. Fam. 12, 5, 2.
    Hence,
  2. II. Cornēlĭānus, a, um, adj., of or belonging to a Cornelius, Cornelian: oratio, the oration of Cicero in defence of a certain C. Cornelius, Cic. Brut. 78, 271; id. Or. 29, 103; 67, 225; 70, 232; its fragments, v. in Orell. IV. 2, pp. 446-454, and V. 2, pp. 56-81.
    1. B. Cornēlĭāna Castra, a place on the African coast, in the vicinity of Bagradas, named after the camp of the elder Scipio pitched there in the second Punic war, now Ghellah, Caes. B. C. 2, 24 sq.; the same place was also called Castra Cornēlĭa, Mel. 1, 7, 2; Plin. 5, 4, 3, §§ 24 and 29.

for, fātus, 1, v. defect. (the forms in use are fatur, fantur, fabor, fabitur; part. perf. fatus; perf. fatus sum or eram; imper. fare, poet.; inf. fari; and parag. farier, Verg. A. 11, 242; gerund. fandi, fando; sup. fatu; part. praes. fans, fantis, fantem; for praes. faris, v. Diom. p. 375; fantur, Varr. L. L. 6, 7, § 52; Paul. Diac. p. 88, 11; imperf. subj. farer, August. Conf. 1, 8), n. and a. [Sanscr. bhā-mi, appear; bhās, shine; bhāsh, speak; Gr. φα-, φαίνω, and φημί; Lat. fama, fas, fax, facies, favilla, etc.; cf.: facetus, focus, v. Curt. Gr. Etym. p. 297 sq.; Corss. Ausspr. 1, 420 sqq.], to speak, say (mostly poet.; cf.: quaedam vetera etiam necessario interim sumuntur, ut fari, Quint. 8, 3, 27; syn.: loquor, dico, perhibeo; inquam. aio).

  1. I. In gen.
    1. A. Neutr.: fatur is, qui primum homo significabilem ore mittit vocem. Ab eo ante quam id faciant, pueri dicuntur infantes; cum id faciant, jam fari, Varr. L. L. 6, § 52 Müll.; cf.: filius Croesi, cum jam per aetatem fari posset, infans erat, Gell. 5, 9, 1: non enim eram infans, qui non farer, Aug. Conf. 1, 8: nescios fari pueros, Hor. C. 4, 6, 18: cum primum fari coepisset, Suet. Aug. 94: tum ad eos is deus, qui omnia genuit, fatur: haec vos, etc., Cic. Univ. 11; Val. Fl. 3, 616: Venulus dicto parens ita farier infit, Verg. A. 11, 242: praetor qui tum fatus est, si, etc., Varr. L. L. 6, § 30 Müll.: sic fatus validis ingentem viribus hastam contorsit, Verg. A. 2, 50: meum ingenium fans atque infans tu nondum edidicisti, Plaut. Pers. 2, 1, 7: coram data copia fandi, Verg. A. 1, 520: fandi doctissima Cymodocea, id. ib. 10, 225: quae mollissima fandi Tempora, id. ib. 4, 293: quid fando tua tela manusque Demoror? Stat. Th. 1, 655: his fando si nuntius exstitit oris, Val. Fl. 4, 170.
      Fando, for famā, rumore, report, hearsay: neque fando umquam accepit quisquam, etc., by report, by hearsay, Plaut. Am. 2, 1, 41; cf.: ne fando quidem auditum est, crocodilum aut ibim violatum ab Aegyptio, Cic. N. D. 1, 29, 82; Verg. A. 2, 81; Ov. M. 15, 497, Sil. 10, 484: haud mollia fatu, Verg. A. 12, 25: lapis fatu dignissimus, Sol. 3: famino, dicito, Paul. ex Fest. p. 87, 10 (cf. praefor and fruor init.).
    2. B. Act.
          1. (α) With acc.: (animus) dementit deliraque fatur, Lucr. 3, 464: qui sapere et fari possit, quae sentiat, Hor. Ep. 1, 4, 9: fabitur hoc aliquis, Cic. Poët. ap. Gell. 15, 6, 3: vix ea fatus eram, Verg. A. 2, 323: dehinc talia fatur, id. ib. 1, 256: cui talia fanti, id. ib. 6, 46; cf.: haec fantem, Prop. 3, 7 (4, 6), 65: quis talia fando temperet a lacrimis? Verg. A. 2, 6.
          2. (β) With interrog. clauses: fare age, quid venias, Verg. A. 6, 389; cf.: sed te qui vivum casus, age fare vicissim Attulerint, id. ib. 6, 531: fare, an patriam spes ulla videndi, Val. Fl. 5, 552.
  2. II. In partic.
    1. A. To utter in prophecy, to foretell, predict: Venus quem fata docet fari, divinum pectus habere, Enn. ap. Prob. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 19 ed. Vahl.); cf.: fatis fandis, id. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 80 ib.): fabor enim, quando haec te cura remordet, Longius et volvens fatorum arcana movebo, Verg. A. 1, 261. Cf. also in the foll.
    2. B. To sing in verse, to celebrate: Tarpeium nemus et Tarpeiae turpe sepulcrum Fabor, Prop. 4 (5), 4, 2.
      Note: In pass. signif.: Fasti dies sunt, in quibus jus fatur, Suet. ap. Prisc. p. 793 P.
      Hence, fandus, a, um, P. a., that may be spoken or uttered, right (opp. to nefandus, wrong): omnia fanda, nefanda malo permixta furore, Cat. 64, 406: respersae fando nefandoque sanguine arae, i. e. with blood both of sacrifice and of murder, Liv. 10, 41, 3; cf.: at sperate deos memores fandi atque nefandi, Verg. A. 1, 543: non fanda timemus, Luc. 1, 634: inexpleto non fanda piacula busto, id. 2, 176.

* fŏrābĭlis, e, adj. [foro], that may be pierced, penetrable: forabilia ac sectilia quae modice umida, Plin. 16, 43, 83, § 227.
Vulnerable: contemptor ferri nulloque forabilis ictu, Ov. M. 12, 170.

fŏrāgo, ĭnis, f. [foro], a dividing-thread in a web: forago filum, quo textrices diurnum opus distinguunt: a forando dictum, Paul. ex Fest. p. 90 Müll.; cf.: forago trames diversi coloris, Gloss. Isid.: residens inter pensa et foragines puellarum, Symm. Ep. 6, 68.

fŏrāmen, ĭnis, n. [foro],

  1. I. an opening or aperture produced by boring, a hole (rare but class.): neque porta neque ullum foramen erat, qua posset eruptio fieri, outlet, Sisenn. ap. Non. 113, 27: foramina parietum et fenestrarum, Col. 9, 15, 10: inventa sunt in eo (scuto) foramina CCXXX., * Caes. B. C. 3, 53, 4: tibia tenuis simplexque foramine pauco, Hor. A. P. 203; Ov. M. 4, 122: alii (scarabei) focos crebris foraminibus excavant, Plin. 11, 28, 34, § 98: foramina illa, quae patent ad animum a corpore (shortly before, viae quasi quaedam sunt ad oculos, ad aures perforatae; and: quasi fenestrae sint animi), * Cic. Tusc. 1, 20, 47.
  2. II. Transf. in gen., an opening, hole, cave (late Lat.): petrae, Vulg. Exod. 33, 22; id. Jer. 13, 4.

fŏrāmĭnātus, a, um, adj. [foramen], bored or pierced through, having holes (late Lat.): paries, Sid. Ep. 2, 2.

fŏrāmĭnōsus, a, um, adj. [foramen], full of holes (post-class.): caro, Tert. Pat. 14.

fŏras, adv. [acc. form like alias, alteras, utrasque; while foris is an abl. form; both from an obsol. nom. fora; Sanscr. dvār; Gr. θύρα; O. H. Germ. tor; Engl. door], out through the doors, out of doors, forth, out (class.): crepuit foris: Amphitruo exit foras, Plaut. Am. 1, 2, 35; cf.: exeundum hercle tibi hinc est foras, id. Aul. 1, 1, 1: i foras, mulier, id. Cas. 2, 2, 36: quid tu foras egressa es? id. Am. 5, 1, 28; Ter. Phorm. 5, 6, 38: foras aedibus me eici? Plaut. As. 1, 2, 1; cf.: homo hercle hinc exclusu’st foras, id. ib. 3, 3, 6: anum foras extrudit, id. Aul. prol. 38; id. Cas. 4, 1, 10: te huc foras seduxi, Ut, etc., id. Aul. 2, 1, 14: sese portā foras universi proripiunt, Caes. B. C. 2, 12, 1: portis se foras erumpunt, id. ib. 2, 14, 1: fer cineres, Amarylli, foras, Verg. E. 8, 101: filium foras mittere ad cenam, Cic. Verr. 2, 1, 26, § 65: quae (urbs) laetari mihi videtur, quod tantam pestem evomuerit forasque projecerit, id. Cat. 2, 1, 2: vides, tuum peccatum esse elatum foras, Ter. Phorm. 5, 7, 65; cf.: domus, in qua nihil geratur, quod foras perferendum sit, Cic. Cael. 23, 57; and: efferri hoc foras et ad populi Romani aures pervenire, id. Phil. 10, 3, 6; cf. Lucr. 3, 123: si (animus) eminebit foras, et ea quae extra sunt contemplans, etc., Cic. Rep. 6, 26; cf.: justitia foras spectat et projecta tota est atque eminet, id. Fragm. ap. Non. 373, 25 (Rep. 3, 7 ed. Mos.): (scripta) foras dare, to spread abroad, publish, = edere, proferre, id. Att. 13, 22, 3: vendere, Plaut. Stich. 1, 3, 66: locitare agellum, to strangers, Ter. Ad. 5, 8, 26: uxor, vade foras, aut moribus utere nostris, i. e. leave the house, separale from me, Mart. 11, 104, 1.

        1. (β) Connected with a noun: ite hac simul heri damnigeruli, foras gerones, Bonorum hamaxagogae, carriers out, Plaut. Truc. 2, 7, 1.
        2. (γ) Post-class. with gen., or like a preposition with the acc.: ea namque tabes, si foras corporis prospiravit, out of the body, ἐκτὸς τοῦ σώματος, App. Mag. p. 306, 11: extra urbem et foras portam, outside of, without, Hier. in Matt. 27, 33; so, foras exteriorem partem, Vulg. Ezech. 47, 2: usque foras civitatem, id. Act. 21, 5.
    1. 2. For foris, abroad: foras cenare, Petr. 30.

fŏrastĭcus, a, um, adj. [foras], out of doors, public: philosophorum disciplinae, Aldh. Septen. Col. 167 M.

fŏrātus, ūs, m. [foro], a boring (postclass., and only in the abl. sing.): a quo foratu frontem nominatam Varro existimavit, Lact. Opif. 8: aurem foratu effeminatus, Tert. Pall. 4.

forbeam antiqui omne genus cibi appellabant, quam Graeci φορβήν vocant, Paul. ex Fest. p. 84 Müll.

forceps, cĭpis (gen. plur. forcipium, Lucil. ap. Charis. p. 74), m. and f. (m., Cels. 7, 12; 8, 4; f., Ov. M. 12, 277) [root in Sanscr. ghar-mas, glow, warmth; Gr. θερ-, θέρμη, θέρος; Lat. for-mus, for-nus, fornax and cap-io], a pair of tongs, pincers, forceps (cf.: forfex, volsella): forcipem invenit Cinyra Agriopae filius, Plin. 7, 56, 57, § 195.

  1. I. Lit.: Cyclopes versant tenaci forcipe ferrum, Verg. G. 4, 175; firetongs, id. A. 12, 404; Ov. M. 12, 277: uncis forcipibus dentes evelleret, Lucil. ap. Charis. p. 74 P.; pincers for drawing teeth, Cels. 7, 12; 8, 4; and for other surgical purposes, id. 7, 5; Col. 6, 26, 2: compressa forcipe lingua, Ov. M. 6, 556: ceu guttura forcipe pressus, id. ib. 9, 78: ferrei, iron tongs or hooks attached to a tackle, and which, by firmly grasping a mass of stone or marble, raise it aloft, Vitr. 10, 2 (al. forfices).
  2. II. Transf., a kind of battlearray, with diverging wings, Cato ap. Fest. s. v. serra, p. 344 Müll.; Gell. 10, 9, 1; Veg. Mil. 3, 18 (al. forfex).

forctis, e, v. fortis init.

Forcŭlus, i, m. [contr. from Foriculus, from 1. foris], a deity who presides over the doors, Tert. Idol. 15; Coron. Mil. 13; Aug. Civ. D. 4, 8 fin.

forda, ae, f., v. fordus.

fordĭcīdĭa (archaic form ‡ hordĭ-cīdia, Paul. ex Fest. p. 102 Müll., v. the foll. art.), ōrum, n. [forda + caedo], the sacrifice of a cow that is with calf, which was performed on the 16th of April, in honor of Tellus, Varr. L. L. 6, § 15; Paul. ex Fest. p. 83 and 102 Müll., v. the foll. article.

fordus, a, um (archaic form hordus, v. in the foll.), adj. [fero], with young, pregnant: fordicidia a fordis bubus: bos forda quae fert in ventre, etc., Varr. L. L. 6, § 15 Müll.; cf.: fordicidiis boves fordae id est gravidae immolabantur, Paul. ex Fest. p. 83 Müll.; and: tertia post Veneris cum lux surrexerit Idus. Pontifices, forda sacra litate bove. Forda ferens bos est fecundaque, dicta ferendo, Ov. F. 4, 630 sq.
Subst.: forda, ae, f., a cow that is with calf: Col. 6, 24, 3; Ov. F. 4, 631.
Archaic form: horda praegnans, unde dies, quo gravidae hostiae immolabantur, hordicidia, Paul. ex Fest. p. 102 Müll.

fŏre, inf., irregular, from the obsolete fuo, and equivalent to futurum esse; and fŏrem, fores, foret, forent, subj. imperf., equivalent to essem, esses, etc., v. sum init.

fŏrensis, e, adj. [forum], of or belonging to the market or forum, public, forensic: oratio judicialis et forensis, i. e. delivered in the forum, Cic. Or. 51, 170; cf.: Thucydides hoc forense, concertatorium, judiciale non tractavit genus, id. Brut. 83, 287: genus (dicendi) remotum a judiciis forensique certamine, id. Or. 61, 208: rhetorica, id. Fin. 2, 6, 17: dictio, id. Brut. 78, 272; cf.: species, id. Planc. 12, 29: in omnibus publicis privatis, forensibus domesticis, tuis amicorum negotiis, id. Fam. 5, 8 fin.: res (opp. domesticae litterae), id. Or. 43 fin.: sententia (opp. domestica), id. Fin. 2, 24, 77: Marte forensi florere, i. e. eloquence, Ov. P. 4, 6, 29: vestitu forensi ad portam est egressus, i. e. in his out-of-door dress (opp. to housedress), Liv. 33, 47 fin.; cf.: ut vestitum, sic sententiam habeas aliam domesticam, aliam forensem, Cic. Fin. 2, 24, 77: tutores constituunturfeminis, propter forensium rerum ignorantiam, Ulp. Fragm. 11, 1.
Absol.: forensia, dress of state, Suet. Aug. 73; id. Calig. 17: a natura comparata est opera mulieris ad domesticam diligentiam, viri ad exercitationem forensem et extraneam, Col. 12 praef. § 4.
Subst.: rusticus, forensis, negotiator, miles, navigator, medicus, aliud atque aliud efficiunt, a public pleader, advocate, Quint. 5, 10, 27.
Plur., Vitr. 6, 5, 2.
With an odious access. notion: ex eo tempore in duas partes discessit civitas: aliud integer populus, fautor et cultor bonorum, aliud forensis factio tenebat, the market-place party or faction, i. e. worthless persons who hung about the market-places, Liv. 9, 46, 13; Quint. 12, 1, 25.

Fŏrentum (in some MSS. of Horace Fĕrentum), i, n., a small town in Apulia, now Forenza, Liv. 9, 20, 9; Hor. C. 3, 4, 16.
Hence, Fŏrentāni, ōrum, its inhabitants, Plin. 3, 11, 16, § 105.

forfex, fĭcis, f. [forus-facio],

  1. I. a pair of shears or scissors: forfices sunt quibus incidimus: forcipes quibus aliquid firmum tenemus, Serv. ad Verg. A. 8, 453: vitiosa grana (in uva), forficibus amputant, Col. 12, 44, 4; Cels. 7, 21, 1: qualem (barbam) forficibus metit supinis Tonsor, Mart. 7, 95, 12; cf. Vitr. 10, 2, 2.
  2. II. Transf.
    1. A. A claw of a crab: cancris bina brachia denticulatis forficibus, Plin. 9, 31, 51, § 97; of a locust, id. 32, 11, 53, § 148; of a beetle, id. 11, 28, 34, § 97.
    2. B. Perh., a kind of battle-array, v. forceps, II.

forfĭcŭla, ae, f. dim. [forfex], a pair of small shears, scissors: quod incisum forficulis, cribrant, Plin. 25, 5, 23, § 58.

fŏri, ōrum, m., v. forus.

fŏrĭa, ae, f., the flux, a disease of swine, Varr. R. R. 2, 4, 5; cf.: foria stercora liquidiora, Non. 114, 11. (Hence, foriolus and conforio.

* fŏrĭca, ae, f. [forum], a public privy: conducunt foricas, Juv. 3, 38; cf. Schol. Vet. ad Juv. 3, 38.

* fŏrĭcārĭus, ii, m. [forica], one who rents a forica, Dig. 22, 1, 17, § 5.

* fŏrĭcŭla, ae, f. dim. [foris], a windowshutter, Varr. R. R. 1, 59, 1.

fŏrĭcŭlārĭum, ii, n. (sc. vectigal) [forica], custom-house duty, transit duty, Inscr. Orell. 3347.

fŏrinsĕcus, adv. [foris + secus, analogous with extrin-secus]. from without, on the outside, = ἔξωθεν (post-Aug.).

  1. I. Lit.: ab cohorte forinsecus praedictis fenestellis, Col. 8, 3, 6: quarundam naturae lignum omne corticis loco habent, hoc est forinsecus, Plin. 13, 22, 42, § 122: non forinsecus, ut cetera, sed interius armavit, Lact. Opif. D. 2, 9: si actionem diuturnam, quae est forinsecus expedita, perquiras, i. e. publicly, Sid. Ep. 1, 2: decursae actiones, id. ib. 3, 1.
  2. II. Transf., for foras, out of doors, out: plagis castigatum forinsecus abicit, App. M. 9, p. 230, 15; 3, p. 138, 33.

fŏrĭo, īre, v. n. [foris]: forire est pro dehonerare ventrem, forire est enim fossas eicere, Schol. Vet. ad Juv. 3, 38.

* fŏrĭŏlus, i, m. [foria], one who has a flux or diarrhœa, Laber. ap. Non. 114, 13.

1. fŏris, is, and more freq. in plur., fŏres, um, f. [Sanscr. dvār; Gr. θύρα; O. H. Germ. tor; Engl. door, etc.; cf. foras], a door, gate; in plur., the two leaves of a door (syn.: porta, janua, valvae, ostium, limen).

  1. I. Lit.
          1. (α) Sing.: crepuit foris, Plaut. Am. 1, 2, 34; cf. id. Cas. 5, 1, 17: foris crepuit, concrepuit, id. Aul. 4, 5, 5; id. Cas. 2, 1, 15; id. Bacch. 4, 9, 134; Ter. Ad. 2, 3, 11: constitit ad geminae limina prima foris, Ov. H. 12, 150: ut lictor forem virgā percuteret, Liv. 6, 34, 6: cum forem cubiculi clauserat, Cic. Tusc. 5, 20, 59: forem thalami claudere, Ov. A. A. 3, 228: forem obdere alicui, id. P. 2, 2, 42: exclusus fore, cum Longarenus foret intus, Hor. S. 1, 2, 67.
          2. (β) Plur.: ex quo (Jano) fores in liminibus profanarum aedium januae nominantur, Cic. N. D. 2, 27, 67: pol, haud periculum est, cardines ne foribus effringantur, Plaut. As. 2, 3, 4 sq.; cf.: sonitum prohibe forum et crepitum cardinum, id. Curc. 1, 3, 1: a nobis graviter crepuerunt fores, Ter. Heaut. 3, 3, 52: ad fores assistere, Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66: extra fores limenque carceris, id. Tusc. 5, 28, 80: robustae, Hor. C. 3, 16, 2: invisae, id. S. 2, 3, 262: asperae, id. C. 3, 10, 3: durae, Tib. 1, 1, 56: foribus inest clavis, id. 1, 6, 34: hostes incidentes semiapertis portarum foribus, Liv. 26, 39, 22.
    1. B. Transf., the door, opening, entrance of other things: aeneus equus, cujus in lateribus fores essent, Cic. Off. 3, 9, 38: nassarum, Plin. 32, 2, 5, § 11: apum, id. 21, 14, 48, § 82.
  2. II. Trop.: quasi amicitiae fores aperire, Cic. Fam. 13, 10, 4: artis fores apertas intrare, Plin. 35, 9, 36, § 61: rerum, id. 2, 8, 6, § 31.

2. fŏris, adv. [abl. form (denoting both the place where and the place whence), and answering to the acc. form foras, v. foras init.].

  1. I. Out at the doors, out of doors, abroad, without (opp. intus, domi, etc.): sinito ambulare, si foris, si intus volent, Plaut. Capt. 1, 2, 5: cf.: foris pascuntur, intus opus faciunt, Varr. R. R. 3, 16, 5: ille relictus intus, exspectatus foris, Cic. Sull. 5. 17; cf. also: nam et intus paveo, et foris formido, Plaut. Cist. 4, 2, 20: aliorum intus corpus et foris lignum, ut nucum; aliis foris corpus, intus lignum, ut prunis, Plin. 15, 28, 34, § 112: cum et intra vallum et foris caederentur, Nep. Dat. 6: domi et foris aegre quod sit, satis semper est, Plaut. Cas. 2, 2, 8; cf.: ut domo sumeret, neu foris quaereret, id. Bacch. 4, 4, 6: nec minore saevitia foris et in exteros grassatus est, Suet. Ner. 36: (consilium petere) foris potius quam domo, Cic. Phil. 2, 11, 26: te foris sapere, tibi non posse te auxiliarier, Ter. Heaut. 5, 1, 49: si foris cenat, Plaut. Men. 1, 2, 17; cf.: venit ad nos Cicero tuus ad cenam, cum Pomponia foris cenaret, Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19 Orell. N. cr.: cenitare, id. Fam. 7, 16, 2; 9, 24, 3: extrinsecus, cum ea, quae sunt foris neque inhaerent in rei natura, colliguntur, id. de Or. 2, 39, 163: haec studia delectant domi, non impediunt foris, in public life, id. Arch. 7, 16; cf.: cum ea contentio mihi magnum etiam foris fructum tulisset, i. e. beyond the senate, id. Fam. 1, 9, 20: fuit ille vir cum foris clarus, tum domi admirandus, neque rebus externis magis laudandus quam institutis domesticis, id. Phil. 2, 28, 69: et domi dignitas et foris auctoritas retinetur, abroad, id. Rosc. Am. 47, 136; cf.: parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi, id. Off. 1, 22, 76; and: otium foris, foeda domi lascivia, Tac. A. 13, 25: foris valde plauditur, among the people, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1: egere, foris esse Gabinium, sine provincia stare non posse, i. e. in the people’s power, in debt, id. Pis. 6, 12.
          1. (β) As prep. with acc. (late Lat.): constitutus si sit fluvius, qui foris agrum non vagatur, beyond, Auct. de Limit. p. 273 Goes.: ut terminos foris limites ponerentur, id. ib.
  2. II. From without, from abroad, = extrinsecus: at, quaecumque foris veniunt, impostaque nobis Pondera sunt, Lucr. 5, 543: sed quod ea non parit oratoris ars, sed foris ad se delata, tamen arte tractat, Cic. Part. 14, 48: aut sumere ex sua vi atque natura, aut assumere foris. id. de Or. 2, 39, 163; cf.: foris assumuntur ea, quae non sua vi sed extranea sublevantur, id. ib. 2, 40, 173; id. Inv. 1, 11, 15; 2, 24, 71: auxilium non petendum est foris, id. Tusc. 3, 3, 6: ut in ipsa (arte) insit, non foris petatur extremum, id. Fin. 3, 7, 24.
          1. (β) Strengthened by ab: quoniam in ulcus penetrat omnis a foris injuria, Plin. 17, 24, 37, § 227.

forma, ae, f. [Sanscr. dhar-, dhar-āmi, bear; dhar-i-man, figure; Gr. θρα- in θρῆνυς, θρόνος; cf. Lat. frētus, frēnum, fortis, etc.], form, in the most comprehensive sense of the word, contour, figure, shape, appearance (syn.: species, frons, facies, vultus; figura).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: Ha. Earum nutrix, qua sit facie, mihi expedi. Mi. Statura haud magna, corpore aquilo. Ha. Ipsa ea’st. Mi. Specie venusta, ore parvo, atque oculis pernigris. Ha. Formam quidem hercle verbis depinxti mihi, Plaut. Poen. 5, 2, 154; cf.: quia semper eorum suppeditabatur facies et forma manebat, Lucr. 5, 1175: corporis nostri partes totaque figura et forma et statura, quam apta ad naturam sit, apparet, Cic. Fin. 5, 12, 35; cf. Auct. Her. 4, 47, 60: si omnium animantium formam vincit hominis figura, etc., Cic. N. D. 1, 18, 48: forma ac species liberalis, id. Cael. 3, 6; cf. id. N. D. 1, 14, 37; 1, 27, 76 sqq.; id. Verr. 2, 4, 58, § 129; id. N. D. 1, 10, 26: aspicite, o cives, senis Enni imaginiformam, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 15, 34 (Epigr. 1 ed. Vahl.): hoc dico, non ab hominibus formae figuram venisse ad deosNon ergo illorum humana forma, sed nostra divina dicenda est, etc., id. N. D. 1, 32, 90: formaï servare figuram, Lucr. 4, 69; cf.: Homeri picturam, non poesin videmus. Quae regio, quae species formaque pugnae, qui motus hominum non ita expictus est, ut, etc., Cic. Tusc. 5, 39, 114 (v. Moser ad h. l.): eximia forma pueri, id. ib. 5, 21, 61: virgines formā excellente, Liv. 1, 9, 11: formā praestante puellae, Ov. H. 3, 35: forma viros neglecta decet, id. A. A. 1, 509; cf.: ut excellentem muliebris formae pulchritudinem muta in sese imago contineret, Cic. Inv. 2, 1, 1: illa aetate venerabilis, haec formae pulchrituline, Curt. 3, 11, 24: virginem adultam, formā excellentem, Liv. 3, 44, 4: virginem maxime formā notam, id. 4, 9, 4: una et viginti formae litterarum, Cic. N. D. 2, 37, 93: solis, Lucr. 5, 571: muralium falcium, Caes. B. G. 3, 14, 5: lanceae novae formae, Suet. Dom. 10: nova aedificiorum Urbis, id. Ner. 16: porticus, Plin. Ep. 9, 39, 5: forma et situs agri, Hor. Ep. 1, 16, 4: eādem cerā aliae atque aliae formae duci solent, Quint. 10, 5, 9: geometricae formae, Cic. Rep. 1, 17; cf. id. de Or. 1, 42, 187: cum sit geometria divisa in numeros atque formas, Quint. 1, 10, 35; cf. also: Archimedes intentus formis, quas in pulvere descripserat, Liv. 25, 31, 9: dimidia circuli, Plin. 2, 59, 60, § 150: clarissimorum virorum formae, figures, images, Cic. Mil. 32, 86: ille artifex, cum faceret Jovis formam aut Minervae, etc., id. Or. 2, 9: igneae formae, i. e. fiery bodies, id. N. D. 2, 40, 101: inque tori formam molles sternentur arenae, in the shape, form, Ov. Am. 2, 11, 47: (sacellum) crudis laterculis ad formam camini, Plin. 30, 7, 20, § 63: ut haec mulier praeter formam nihil ad similitudinem hominis reservarit, Cic. Clu. 70, 199.
      In poet. circumlocution with gen.: astra tenent caeleste solum formaeque deorum, the forms of gods, for gods, Ov. M. 1, 73: formae ferarum, id. ib. 2, 78: ursi ac formae magnorum luporum, Verg. A. 7, 18: formae ingentis leo, of great size, Just. 15, 4, 17; Tac. A. 4, 72.
    2. B. In partic.
      1. 1. Pregn., a fine form, beauty: di tibi formam, di tibi divitias dederant, Hor. Ep. 1, 4, 6; cf.: et genus et formam regina pecunia donat, id. ib. 1, 6, 37: movit Ajacem forma captivae Tecmessae, id. C. 2, 4, 6; Quint. 2, 5, 12: neque, ut laudanda, quae pecuniam suam pluribus largitur, ita quae formam, id. 5, 11, 26; 5, 12, 17.
        Prov.: forma bonum fragile est, Ov. A. A. 2, 113.
      2. 2. An outline, plan, design (of an architect, etc.): cum formam videro, quale aedificium futurum sit, scire possum, Cic. Fam. 2, 8, 1: domus erit egregia; magis enim cerni jam poterat, quam quantum ex forma judicabamus, id. Q. Fr. 2, 5, 3 (2, 6, 2): qua ludum gladiatorium aedificaturus erat, Suet. Caes. 31.
      3. 3. A model after which any thing is made, a pattern, stamp, last (of a shoemaker), etc.: utendum plane sermone, ut numo, cui publica forma est, Quint. 1, 6, 3: denarius formae publicae, Sen. Ben. 5, 29; cf.: formas quasdam nostrae pecuniae agnoscunt, Tac. G. 5: formas binarias, ternarias et quaternarias, et denarias etiam resolvi praecepit neque in usu cujusquam versari, stamped money, coins, Lampr. Alex. Sev. 39; cf. Curt. 5, 2, 11: si scalpra et formas non sutor (emat), Hor. S. 2, 3, 106; cf.: forma calcei, Dig. 9, 2, 5, § 3.
      4. 4. A mould which gives form to something: (caseus) vel manu figuratur vel buxeis formis exprimitur, Col. 7, 8 fin.: formae in quibus aera funduntur, Plin. 36, 22, 49, § 168; hence, a frame, case, enclosure: opus tectorium propter excellentiam picturae ligneis formis inclusum, id. 35, 14, 49, § 173: formas rivorum perforare, i. e. the conduits, pipes, Front. Aquaed. 75: aquaeductus, Dig. 7, 1, 27.
        Hence,
        1. b. Transf., the aqueduct itself, Front. Aquaed. 126.
      5. 5. A rescript, formulary (post-class., whereas the dimin. formula is predominant in this signif.): ex eorum (amicorum) sententia formas composuit, Capitol. Anton. 6; so Cod. Just. 1, 2, 20.
      6. 6. Item forma appellatur puls miliacea ex melle, Paul. ex Fest. p. 83 Müll.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., shape, form, nature, manner, kind: ad me quasi formam communium temporum et totius rei publicae misisti expressam, Cic. Fam. 3, 11, 4; cf.: formam quidem ipsam et tamquam faciem honesti vides, id. Off. 1, 5, 14: innumerabiles quasi formae figuraeque dicendi, id. Or. 3, 9, 34: cum, quae forma et quasi naturalis nota cujusque sit, describitur, ut, si quaeratur avari species, seditiosi, gloriosi, id. de Or. 3, 29, 115; cf.: quae sit in ea species et forma et notio viri boni, id. Off. 3, 20, 81: forma ingenii, id. Brut. 85, 294: rei publicae, id. Fam. 2, 8, 1; cf.: exemplar formaque rei publicae, id. Rep. 2, 11: forma et species et origo tyranni, id. ib. 2, 29: forma rerum publicarum, id. Tusc. 2, 15, 36; cf. id. Rep. 1, 34 fin.: officii, id. Off. 1, 29, 103: propositi, Vell. 1, 16: sollicitudinum, Tac. A. 4, 60: formam vitae inire, id. ib. 1, 74: secundum vulgarem formam juris, Dig. 30, 1, 111: scelerum formae, Verg. A. 6, 626: poenae, id. ib. 615.
    2. B. In partic.
      1. 1. In philos. lang., like species, a sort, kind: nolim, ne si Latine quidem dici possit, specierum et speciebus dicere; et saepe his casibus utendum est: at formis et formarum velimGenus et formam definiunt hoc modo: genus est notio ad plures differentias pertinens; forma est notio, cujus differentia ad caput generis et quasi fontem referri potest. Formae igitur sunt hae, in quas genus sine ullius praetermissione dividitur, ut si quis jus in legem, morem, aequitatem dividat, etc., Cic. Top. 7, 31; cf.: genus et species, quam eandem formam Cicero vocat, Quint. 5, 10, 62: a forma generis, quam interdum, quo planius accipiatur, partem licet nominare, hoc modo, etc. … Genus enim est uxor; ejus duae formae: una matrumfamilias, altera earum, quae tantummodo uxores habentur, Cic. Top. 4, 14: quod haec (partitio) sit totius in partes, illa (divisio) generis in formas, Quint. 5, 10, 63: duae formae matrimoniorum, id. 5, 10, 62.
      2. 2. In gram.
        1. a. The grammatical quality, condition of a word: in quo animadvertito, natura quadruplicem esse formam, ad quam in declinando accommodari debeant verba, etc., Varr. L. L. 9, § 37 sq.; 101 sq. Müll.; Quint. 10, 1, 10.
        2. b. The grammatical form of a word: utrum in secunda forma verbum temporale habeat in extrema syllaba AS an IS, ad discernendas dissimilitudines interest, Varr. L. L. 9, § 109 Müll.: aeditimus ea forma dictum, qua finitimus, Gell. 12, 10, 1.

formābĭlis, e, adj. [formo], that may be formed or fashioned (eccl. Lat.): os, Prud. Apoth. 1034: primordia, Aug. Trin. 11, 2 fin.

formābĭlĭtas, ātis, f. [formabilis], capacity for being fashioned, plasticity: secundum materiae quandam, ut ita dicam, formabilitatem, August. Gen. ad Lit. 5, 4.

* formācĕus, a, um, adj. [forma], made in a form or mould: parietes, quos appellant formaceos, quoniam in forma circumdatis duabus utrimque tabulis inferciuntur verius quam instruuntur, Plin. 35, 14, 48, § 169.

formālis, e, adj. [forma] (post-Aug.).

  1. I. (Acc. to forma, I. B. 2.) Of or for a form or mould: temperatura aeris, proper for making moulds, Plin. 34, 9, 20, § 98.
  2. II. (Acc. to I. B. 4.)
    1. A. Having a set form, of the nature of a rescript, circular, formal: cum procuratorum suorum nomine formalem dictaret epistolam, sic coepit, etc., Suet. Dom. 13: formalia verba, Cod. Just. 6, 23, 26: observatio (in testamentis faciendis), id. ib.
    2. B. Transf. (qs. of the nature of a formulary), fixed, normal: aliquid formali pretio aestimare, Dig. 35, 2, 62, § 1.

formāmentum, i, n. [formo], a shaping, forming; concr., a shape, form (anteand post-class.): omnia principiorum, Lucr. 2, 819: divina, Arn. 3, 109.

* formaster, tri, m. [forma], one who beautifies or adorns himself, a coxcomb, dandy: aut luculentaster aut formaster frigidus, Tit. ap. Fest. s. v. OBSTRVDANT, p. 193 Müll.

formātĭo, ōnis, f. [formo], a shaping, forming; a form, design, plan (post-Aug.).

  1. I. Lit.: formationem puto probandam, locum improbandum, Vitr. 2 praef.: oblonga fori, id. 5, 1: formationes columnarum, id. 4, 1.
  2. II. Trop.: morum, Sen. Ep. 117, 20.

formātor, ōris, m. [formo], a former, fashioner (post-Aug.).

  1. I. Lit.: universi, Sen. Cons. ad Helv. 8; Vulg. Isa. 44, 8; 24.
    Plur.: imperii, Amm. 18, 6.
  2. II. Trop.: praeceptor rector est alienorum ingeniorum ac formator, Quint. 10, 2, 20; so, animi (with praeceptor virtutis), Col. 1 praef. § 4: morum (with magister), Plin. Ep. 8, 23, 2: agricolae, Pall. 1, 1.

formātrix, īcis, f. [formator], she who forms (post-class.): regina (Dido) tantae civitatis formatrix, foundress, Tert. Monog. 17 al.

formātūra, ae, f. [formo], a forming, fashioning, shaping (ante- and post-class.): labrorum, Lucr. 4, 550: res formatura varia, of various shapes, Arn. 2, 50.

formella, ae, f. dim. [forma], a little form or mould for baking in (late Lat.): in formella piscem formare, Apic. 9, 13; or for moulding cheese: casei, Vulg. 1 Reg. 17, 18.

Formĭae, ārum, f. [for sformiae, σϝορμιαι, from old form Ὁρμίαι, place of anchorage; cf. ὅρμος],

  1. I. a very ancient city of Latium, on the borders of Campania, the fabled seat of the Laestrygones, now Mola di Gaeta, Mel. 2, 4, 9; Plin. 3, 5, 9, § 59; Cic. Att. 2, 13, 2; id. Fam. 16, 12, 5; id. Q. Fr. 1, 1, 6, § 17; Hor. C. 3, 17, 6.
  2. II. Derivv.
    1. A. Formĭānus, a, um, adj., of or belonging to Formiae, Formian: colles, Hor. C. 1, 20, 11: saxa, Liv. 22, 16, 4: fundus P. Rutilii, Cic. N. D. 3, 35, 86: dies, spent in Formiae, Mart. 10, 30, 26.
    2. B. Subst.
      1. 1. Formĭ-ānum, i, n., a villa in Formiae: of Cicero, Cic. Att. 4, 2, 7; id. Fam. 16, 10, 1; ib. 12, 6; of C. Laelius, id. Rep. 1, 39; of Dolabella, id. Att. 15, 13, 5.
      2. 2. Formĭāni, ōrum, m., the inhabitants of Formiae, Formians, Cic. Att. 2, 14, 2.

formīca, ae, f. [root mur-, to swarm, Gr. μύρμος, μύρμηξ; cf. Curt. Gr. Etym. p. 339 sq.], an ant, emmet, pismire: te faciam ut formicae frustillatim differant, Plaut. Curc. 4, 4, 20; Plin. 11, 30, 36, § 108; Cic. N. D. 3, 9, 21; Prop. 3, 13 (4, 12), 5; Verg. G. 1, 186; 380; id. A. 4, 402; Hor. S. 1, 1, 33 al.
Prov.: confit cito, Quam si formicis tu obicias papaverem, Plaut. Trin. 2, 4, 8.

formīcābĭlis, e, adj. [formica], resembling the creeping of ants (late Lat.): pulsus, Cael. Aur. Acut. 2, 27, 145.
Also called formīcālis pulsus, Cael. Aur. Tard. 2, 14, 198; cf. formicatio and formico, II.

formīcātĭo, ōnis, f. [formico], an irritation of the skin resembling the crawling of ants, produced by pustules; Gr. μυρμηκία: corporum, Plin. 28, 7, 20, § 71; Cael. Aur. Tard. 5, 1, 2: eorum articulorum, qui tanguntur, id. ib. 5, 2, 30.

* formīcīnus, a, um, adj. [formica], of or like ants: gradus, i. e. creeping, crawling, Plaut. Men. 5, 3, 12.

formīco, āre, v. n. [formica].

  1. * I. To creep or crawl like ants: venarum inaequali aut formicante percussu, Plin. 7, 51, 52, § 171.
  2. * II. To feel like the creeping of ants, μυρμηκιζω: donec formicet cutis, Plin. 30, 13, 41, § 120.

formīcōsus, a, um, adj. [formica], full of ants: arbor, Plin. 10, 74, 95, § 206.

formīcŭla, ae, f. dim. [formica], a little ant, Fronto Ep. ad Ver. 8 ed. Mai.; App. M. 6, p. 177; Arn. 4, 145; 7, 240.

formīdābĭlĭs, e, adj. [1. formido], causing fear, terrible, formidable (poet. and in post-class. prose; cf. formidolosus): lumen, Ov. M. 2, 857: nec formidabilis ulli, id. ib. 2, 174: Orcus, id. ib. 14, 116: aspectus, Gell. 14, 4, 2: sonus, id. 19, 1, 17: dolores et metus, per se formidabiles res, Sen. Ep. 123, 14.
In the neutr. adverbially: formidabile ridens, Stat. Th. 8, 582.

formīdāmen, inis, n. [1. formido], a fright, a spectre (post-class.): bustorum formidamina, sepulcrorum terriculamenta, App. Mag. p. 315, 26.

1. formīdo, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [v. 2. formido], to fear, dread any thing; to be afraid, terrified, frightened (class.; syn.: metuo, timeo, vereor, trepido, tremo, paveo).

        1. (α) With acc.: illum, Plaut. Capt. 4, 4, 5: et illud paveo et hoc formido, id. Cist. 2, 1, 58: malum (shortly after: metuo malum), id. Am. prol. 27: ipse se cruciat omniaque formidat, Cic. Fin. 2, 16, 53: illius iracundiam formidant, id. Att. 8, 16, 2: ἀπότευγμα formido et timeo, ne, etc., id. Q. Fr. 3, 2, 2: cum formidet te mulier, Hor. S. 2, 7, 65: fures, id. ib. 1, 1, 77: acumen judicis, id. A. P. 364: nocturnos tepores, id. Ep. 1, 18, 93.
          In pass.: hic classe formidatus, Hor. C. 3, 6, 15: formidata Parthis Roma, id. Ep. 2, 1, 256: nautis formidatus Apollo (i. e. the temple of Apollo on the Leucadian promontory), Verg. A. 3, 275; cf.: nec formidatis auxiliatur aquis, i. e. the hydrophobia, Ov. P. 1, 3, 24: quo etiam satietas formidanda est magis, Cic. Or. 63, 213.
        2. (β) With inf.: si isti formidas credere, Plaut. Ps. 1, 3, 82; cf.: ad haec ego naribus uti Formido, Hor. Ep. 1, 19, 46: meus formidat animus, nostrum tam diu ibi sedere filium, Plaut. Bacch. 2, 3, 4.
        3. (γ) With ut or ne: aliquem non formido, ut, etc., Vop. Tac. 2, § 2: formido miser, ne, etc., Plaut. As. 2, 4, 55.
        4. (δ) With dat.: auro formidat Euclio: abstrudit foris, fears for the gold, Plaut. Aul. argum. 6.
          (ε) With si: male formido, si hera mea sciat tam socordem esse quam sum, Plaut. Cist. 4, 2, 4.
          (ζ) Absol.: intus paveo et foris formido, Plaut. Cist. 4, 2, 20: ne formida, id. Mil. 4, 2, 20; id. As. 2, 4, 56; 3, 3, 48; id. Mil. 3, 3, 20: neque prius desinam formidare, quam tetigisse te Italiam audiero, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 10, 1.

2. formīdo, ĭnis, f. [Sanscr. root dhar-, whence firmus; prop. the fear that makes rigid, Corss. Ausspr. 1, 148], fearfulness, fear, terror, dread (class.).

  1. I. Lit.: parasitus, qui me conplevit flagiti et formidinis, Plaut. Men. 5, 5, 3: popolo formidinem inicere, Furius ap. Macr. S. 3, 9, 8: Stoici definiunt formidinem metum permanentem, Cic. Tusc. 4, 8 fin.: ut aliqua in vita formido improbis esset posita, apud inferos antiqui supplicia constituta esse voluerunt, id. Cat. 4, 4, 8: quae tanta formido, id. Rosc. Am. 2, 5: neque miser me commovere possum prae formidine, Plaut. Am. 1. 1, 181: subita atque improvisa, Cic. Prov. Cons. 18, 43: formidinem suam alicui inicere, id. Verr. 2, 3, 28, § 68: formidinem inferre, Tac. H. 2, 15: intendere, id. ib. 2, 54: facere, id. ib. 3, 10: mortis, Cic. Rep. 1, 3; Hor. Ep. 2, 2, 207: poenae, id. ib. 1, 16, 53: fustis, id. ib. 2, 1, 154.
    In plur.: pericula intendantur, formidines opponantur, Cic. Quint. 14, 47: ex ignoratione rerum ipsa horribiles exsistunt formidines, id. Fin. 1, 19, 63: contra formidines pavoresque, Plin. 28, 8, 29, § 115.
    1. B. In partic., awe, reverence: (portae) religione sacrae et saevi formidine Martis, Verg. A. 7, 608; Sil. 1, 83.
  2. II. Transf., concr., that which produces fear, a frightful thing, a fright, horror.
    1. A. In gen.: alta ostia Ditis Et caligantem nigrā formidine lucum Ingressus, Verg. G. 4, 468; Front. de Fer. Als. 3: defensoribus moenium praemia modo, modo formidinem ostentare, Sall. J. 23, 1; 66, 1.
    2. B. In partic., a scarecrow made of differentcolored feathers, a bugbear: cum maximos ferarum greges linea pennis distincta contineat et in insidias agat, ab ipso effectu dicta formido, Sen. de 1ra, 2, 12 (cf. Nemes. Cyneg. 303 sq.): cervum puniceae septum formidine pennae, Verg. A. 12, 750; cf. Luc. 4, 437: furum aviumque Maxima formido, Hor. S. 1, 8, 4.
      Personified, as a goddess, Hyg. Fab. prooem. p. 10 Munk.

formīdŏlōsē, adv., v. formidulosus fin.

formīdŭlōsĭtas, ātis, f. [formidulosus], cruelty, extreme severity: poenae, Cypr. Laud. Mart. p. 134 ed. Wurzb.

formīdŭlōsus (formīdŏlōsus, v. Corss. Ausspr. 2, 145), a, um, adj. [2. formido], full of fear, fearful.

  1. I. Act., producing fear, dreadful, terrible, terrific (class.): nimis formidulosum facinus praedicas, Plaut. Am. 5, 1, 65: loca tetra, inculta, foeda, formidulosa, Sall. C. 55, 13: hunc locum consessumque vestrum, quem illi horribilem A. Cluentio ac formidulosum fore putaverunt, Cic. Clu. 3, 7: ferae, Hor. Epod. 5, 55: seu me Scorpius aspicit Formidolosus, id. C. 2, 17, 18: herbae formidolosae dictu, non esu modo, Plaut. Ps. 3, 2, 35: facinus, id. Am. 5, 1, 65: dubia et formidulosa tempora, Cic. Verr. 2, 5, 1, § 1: formidulosissimum bellum, id. Pis. 24, 58; id. de Imp. Pomp. 21, 62: in vulgus, Tac. A. 1, 76.
  2. II. Pass., experiencing fear, afraid, timid, timorous (rare; not in Cic.): mancipia esse oportet neque formidolosa neque animosa, Varr. R. R. 1, 17, 3: num formidolosus, obsecro, es? Ter. Eun. 4, 6, 18 sq.: (boyes) ad ingredienda flumina aut pontes formidolosi, Col. 6, 2, 14: equus, Sen. Clem. 17.
    Comp.: exercitum formidolosiorem hostium credere, Tac. A. 1, 62.
    Hence, adv.: formīdŭlōse.
      1. * 1. Fearfully, dreadfully, terribly, Cic. Sest. 19, 42.
      2. * 2. Fearfully, timidly, timorously: formidolosius, Cato ap. Charis. p. 196 P.

* formĭdus, a, um, adj. [‡ formus], warm: aedificium aestate frigidum, hieme formidum, Cato ap. Paul. ex Fest. s. v. forma, p. 83 Müll.

formĭo, ōnis, m., v. phormio.

formĭtas, ātis, f. [formo], a shaping, fashioning, forming, Isid. Orig. 6, 17, 4.

formo, āvi, ātum, 1, v. a. [forma], to shape, fashion, form (class.; esp. freq. in the trop. sense).

  1. I. Lit.: omnis fere materia nondum formata rudis appellatur, Paul. ex Fest. p. 265: materia, quam fingit et format effectio, Cic. Ac. 1, 2, 6: utcumque temperatus sit aër, ita pueros orientes animari atque formari, id. Div. 2, 42, 89: lapsos formare capillos, to adjust, Prop. 1, 3, 23: classem in Ida, Verg. A. 9, 80: vultus, Plin. 35, 8, 34, § 56: e Pario formatum marmore signum, Ov. M. 3, 419.
    Absol.: (individua corpora, i. e. atomi) formare, figurare, colorare, animare (se ipsa) non possent, Cic. N. D. 1, 39, 110.
  2. II. Trop., to shape, form, regulate, dispose, direct; to prepare, compose, etc. (in Cic. only with abstr. objects): verba nos, sicut mollissimam ceram, ad nostrum arbitrium formamus et fingimus, Cic. de Or. 3, 45, 177: orationem, id. ib. 2, 9, 36: verba recte formare, Quint. 1, 12, 9; 10, 7, 7: ea quae inter se discrepant, Cic. de Or. 3, 9, 34: eloquentiam, Quint. 2, 10, 2: actionem, id. 11, 3, 180: disciplinam filii, id. 4 praef. § 1; cf.: studia ejus, id. prooem. § 5: consuetudinem partim exercitationis assiduitate partim ratione formare, Cic. Ac. 1, 5, 20: mores, Quint. 12, 2, 27: vitam et mores juventutis, Plin. Pan. 47, 1: custodireque in aetate prima pudorem, Quint. 1, 2, 4: nulla res magis penetrat in animos, eosque fingit, format, flectit, etc., Cic. Brut. 38, 142: quae formabat canendo Heroum mentes, Sil. 11, 452; cf. Quint. 1, 12, 10: animum judicum, id. 4, 1, 60: mentes, id. 2, 16, 10: mores juventutis quam principaliter formas! Plin. Pan. 47, 1; 88, 3: epistolas orationesque et edicta alieno formabat ingenio, Suet. Dom. 20; cf.: si quid res exigeret, Latine formabat, id. Aug. 89: inventus est ejus de hac re sermo formatus, id. Ner. 47: personam formare nevam, to invent, Hor. A. P. 126: versus meos cantat formatque citharā, qs. trims, embellishes them, Plin. Ep. 4, 19, 4: cogitet oratorem institui, rem arduam, etiam cum ei formando nihil defuerit, Quint. 1, 1, 10; cf.: (juvenis) ita a me formari et institui cupit, ut, etc., Plin. Ep. 1, 14, 3: perfectum ora torem, Quint. 2, 15, 33: sapientem, id. 1, 10, 5: virum, id. 12, 1, 44: puerum dictis, Hor. S. 1, 4, 121: feros cultus hominum recentum dictis, id. C. 1, 10, 3: tenerae nimis mentes asperioribus formandae studiis, id. ib. 3, 24, 54: poëtam (with alere), id. A. P. 307: format enim natura prius nos intus ad omnem Fortunarum habitum, id. ib. 108: ad credendum ante formatus, Quint. 5, 7, 8; 7, 3, 14: opus movendi judicum animos atque in eum quem volumus habitum formandi, id. 6, 2, 1; 11, 1, 2: at quae non tacita formavi gaudia mente, Ov. Am. 3, 7, 63: se in mores alicujus, Liv. 1, 21, 2: in admirationem formata, i. e. feigning, simulans, Suet. Claud. 37.

formōsē, adv., v. formosus fin.

formōsĭtas, ātis, f. [formosus], beauty (very rare): uxor eximia formositate praedita, App. M. 9, p. 224, 24: decorum positum est in tribus rebus, formositate, ordine, ornatu ad actionem apto, * Cic. Off. 1, 35, 126.

formōsŭlus, a, um, adj. dim. [id.], pretty (ante- and post-class.): uxor, Varr. ap. Non. 27, 5: formosulus tuus, Hier. Ep. 117, 10: formosuli nostri, id. ap. Jovin. 2, 14.

formōsus (FORMONSVS, Inscr. Grut. 669, 10; comp.: FORMONSIOR, Inscr. Fabr. p. 374, no. 169: formonsam, Verg. E. 1, 5 Rib.), a, um, adj. [forma, I. B. 1.], finely formed, beautiful, handsome (freq. and class; syn.: pulcher, speciosus, venustus, bellus).

  1. A. Of visible subjects: deum rotundum esse volunt, quod ea forma ullam negat esse pulchriorem Plato: at mihi vel cylindri vel quadrati vel coni vel pyramidis videtur esse formosior, Cic. N. D. 1, 10, 24: consideratur in homine, formosus an deformis, id. Inv. 1, 24, 35: virgines formosissimae, id. ib. 2, 1, 2: mulier, Hor. A. P. 4: vis formosa videri, id. C. 4, 13, 3: formosum pastor Corydon ardebat Alexin, Verg. E. 2, 1; cf.: formosi pecoris custos, formosior ipse, id. ib. 5, 44: Galatea hedera formosior alba, id. ib. 7, 38: boves, Ov. A. A. 1, 296: mater haedorum duorum, id. F. 5, 117: arma Sabina, Prop. 4 (5), 4, 32; so, formosius telum jaculabile, Ov. M. 7, 679: arbutus, Prop. 1, 2, 11 (dub.; Müll. felicius): Alcibiades, omnium aetatis suae multo formosissimus, Nep. Alcib. 1, 2: nunc frondent sylvae, nunc formosissimus annus, Verg. E. 3, 57: tempus (i. e. ver), Ov. F. 4, 129: aestas messibus, id. R. Am. 187: lux formosior omnibus Calendis, Mart. 10, 24, 2: habitus formosior, Quint. 9, 4, 8.
    Prov.: Formonsa facies muta commendatio est, Pub. Syr. 169 (Rib.).
  2. B. Rarely of abstr. subjects: nihil est virtute formosius, nihil pulchrius, Cic. Fam. 9, 14, 4.
    Adv.: formōse, beautifully (very rare): Cupidinem formosum deum formose cubantem, App. M. 5, p. 168: saltare, id. ib. 6, p. 183: formosius, Quint. 8, 3, 10: formosissime, Aug. Conf. 1, 7.

formucales forcipes dictae, quod forma capiant, id est ferventia, Paul. ex Fest. p. 91 Müll. N. cr. (acc. to Scalig. to be read ‡ formucapes).

formŭla, ae, f. dim. [forma, I. B.], acc. to the different signiff. of forma. * (Acc. to I. B. 1.) A fine form, beauty: formula atque aetatula, Plaut. Pers. 2, 2, 47.

  • II. (Acc. to forma, I. B. 2.)
    1. A. A small pattern, mould, last, acc. to which any thing is formed: calcei, Amm. 31, 2, 6.
      1. * 2. Transf., any thing made in a mould, a form, of cheese: solidatae, Pall. Mai. 9, 2.
  • * III. (Acc. to forma, I. B. 3.) A conduit, pipe of an aqueduct, Front. Aquaed. 36.
  • IV. (Acc. to forma, I. B. 4.) Jurid. t. t., a form, rule, method, formula for regulating judicial proceedings (the usual meaning; cf.: norma, regula, praescriptum): ut stipulationum et judiciorum formulas componam? Cic. Leg. 1, 4 fin.: in testamentorum formulis, hoc est, in medio jure civili versari, id. de Or. 1, 39 fin.; cf. antiquae, id. Brut. 52, 195: postulationum, id. Verr. 2, 2, 60, § 147: angustissima sponsionis, id. Rosc. Com. 4, 12: fiduciae, id. Fam. 7, 12, 2: de dolo malo, id. Off. 3, 14, 60: illa gloria militaris vestris formulis atque actionibus anteponenda est, id. Mur. 13, 29 init.: sunt jura, sunt formulae de omnibus rebus constitutae, id. Rosc. Com. 8, 24: a praetore postulat, ut sibi Quinctius judicatum solvi satis det ex formula: QVOD AB EO PETAT, CVIVS EX EDICTO PRAETORIS BONA DIES XXX. POSSESSA SINT, id. Quint. 8, 30: quod in foro atrocitate formularum dijudicatur, Quint. 7, 1, 37: vis hanc formulam cognitionis esse, ut, etc., the rule of evidence on which the inquiry is conducted, Liv. 40, 12, 20.
    On the formulae of actions, constituting a sort of code of procedure, v. Gai. Inst. 4, 30-48; and on the legal forms of the Romans in general, cf. Rein’s Röm. Privatr. p. 440 sq.
    1. B. Transf.
    1. I. In gen., for causa, a lawsuit, action, process (post-Aug.): quid enim aliud agitis, cum eum, quem interrogatis, scientes in fraudem impellitis, quam ut formulā cecidisse videatur, Sen. Ep. 48 fin.: formulā cadere, Quint. 3, 6, 69 (for which, in Cic., causā cadere): formulā excidere, Suet. Claud. 14.
        1. 2. Esp.: for mula letalis, a death-warrant, Amm. 14, 1, 3.
        2. 3. Beyond the legal sphere.
          1. a. In publicists’ lang., any form of contract, covenant, agreement, regulation: Acarnanas restituturum se in antiquam formulam jurisque ac dicionis eorum, Liv. 26, 24, 6 Drak.: citaverunt legatos, quaesiveruntque ab iis, ecquid milites ex formula paratos haberent? id. 27, 10, 2 sq.: aliquos in sociorum formulam referre, id. 43, 6, 10: (oppidum) Paracheloïda, quae sub Athamania esset, nullo iure Thessalorum formulae factam (= inique juris Thessalorum factum), id. 39, 26, 2.
          2. b. In gen., a rule, principle: ut sine ullo errore dijudicare possimus, si quando cum illo, quod honestum intelligimus, pugnare id videbitur, quod appellamus utile, formula quaedam constituenda esterit autem haec formula Stoicorum rationi disciplinaeque maxime consentanea, etc., Cic. Off. 3, 4, 19 sq.: certa quaedam disciplinae formula, id. Ac. 1, 4, 17: formulam exprimere, id. Or. 11, 36: cujusque generis nota et formula, id. ib. 23, 75: consuetudinis nostrae, id. Opt. Gen. 7, 20.
          3. c. A condition, relation (post-Aug.): natio redacta in formulam provinciae, Vell. 2, 28, 1.

    * formŭlārĭus, ii, m. [formula, II. C.], a lawyer skilled only in composing writs or forms of process in courts of law: alii se ad album ac rubricas transtulerunt et formularii vel, ut Cicero ait, leguleii quidam esse maluerunt, etc., Quint. 12, 3, 11.

    formus, a, um, adj. [ferv-veo; Sanscr. ghar-mas, glow, warmth; Gr. θερμός, θέρος; Lat. ferveo, fornus, fornax; O. H. Germ. waram; Engl. warm, Curt. Gr. Etym. p. 485], warm (ante-class.): forma significat modo faciem cujusque rei, modo calida, ut, cum exta, quae dantur, deforma appellantur, Paul. ex Fest. p. 83 Müll.; cf.: forcipes dicuntur, quod his forma, id est calida capiuntur, ib. p. 84:formucales (Scal. ‡ formucapes) forcipes dictae, quod forma capiant, id est ferventia, ib. p. 91.

    fornācālis, e, adj. [fornax], of or belonging to ovens.

    1. I. Adj.: dea, i. e. the goddess Fornax (v. fornax, II.), Ov. F. 6, 314.
    2. II. Subst.: Fornācālĭa, ium, n., the festival of the goddess Fornax, instituted, according to the fable, by Numa; the oven or baking festival, Plin. 18, 2, 2, § 8; Ov. F. 2, 527; Lact. 1, 20; Paul. ex Fest. p. 83 and 93 Müll.

    fornācārĭus (furn-), a, um, adj. [fornax], of or belonging to a furnace: servus, i. e. a furnace-heater, Dig. 9, 2, 27, § 9.

    fornācātor (FVRNACATOR in an inscr. found at Pompeii, v. Rosin. Dissert. Isag. p. 66, tab. 10, no. 2), ōris, m. [fornax], the heater of a bath-furnace, a bath-heater, Dig. 33, 7, 14.

    fornācŭla, ae, f. dim. [fornax], a little furnace or oven.

    1. I. Lit., Juv. 10, 82; Vitr. 7, 10, 1; Front. Ep. ad M. Caes. 1, 2 ed. Mai.
    2. * II. Trop., a kindler, exciter: hic totius calumniae fornacula, App. Mag. p. 321, 32.

    fornax, ācis, f. [cf.: fornus and furnus, Gr. πῦρ],

    1. I. a furnace, oven, kiln (cf. also: caminus, clibanus, focus): in ardentibus fornacibus, Cic. N. D. 1, 37, 103: calcaria, Cato, R. R. 38; Plin. 17, 9, 6, § 53: aeraria, id. 11, 36, 42, § 119: calidae, Lucr. 6, 148; cf.: recoquunt patrios fornacibus enses, Verg. A. 7, 636: balinei, Dig. 19, 2, 58.
      Poet. transf. of Aetna: vastae Aetnae fornaces, i. e. craters, Lucr. 6, 681: vidimus undantem ruptis fornacibus Aetnam, Verg. G. 1, 472: quae sulfureis ardet fornacibus Aetne, Ov. M. 15, 340.
    2. II. Personified: Fornax, the goddess that presided over ovens, the ovengoddess, for whom Numa is said to have instituted an especial festival (v. fornacalis, II.), Ov. F. 2, 525 sq.; Lact. 1, 20, 35.

    fornĭcārĭus, ii, m., and fornĭcārĭa, ae, f. [fornix, II.], a fornicator; a prostitute, Tert. Anim. 35; id. Pudic. 9; 16; cf. Isid. Orig. 10, 110; Hier. Ep. 53, 8; Vulg. Isa. 57, 3 al.: fornicaria πόρνη ἀπὸ καμάρας, Vet. Gloss.

    * fornĭcātim, adv. [fornicatus], in the form of an arch, archwise, Plin. 16, 42, 81, § 223.

    1. fornĭcātĭo, ōnis, f. [fornicatus], a vaulting or arching over, a vault, arch (post-Aug.): parietum, Vitr. 6, 11: lapidum, Sen. Ep. 95, 53.

    2. fornĭcātĭo, ōnis, f. [fornicor], whoredom, fornication (eccl. Lat.), Tert. Pudic. 1; 2; 16; 22; Vulg. Num. 14, 33 al.

    fornĭcātor, ōris, m. [fornicor], a fornicator (eccl. Lat.), Tert. Pudic. 1; 16; 22; Vulg. 1. Cor. 5, 11 al.

    fornĭcātrix, īcis, f. [fornicator], a fornicatress, prostitute (late Lat.), Isid. Orig. 10, 110.

    fornĭcātus, a, um, adj. [fornix, I.], vaulted, arched.

    1. I. Lit.: paries vel solidus vel fornicatus, Cic. Top. 4, 22: ambitus, Plin. 12, 5, 11, § 22.
    2. II. As an adj. prop.: Via Fornicata, or Arch Street, a street in Rome leading to the Campus Martius, Liv. 22, 36, 8.

    fornĭcor, ātus, 1, v. dep. n. [id. II.], to commit whoredom or fornication (eccl. Lat.), Tert. Pudic. 22; Vulg. Gen. 38, 24 et saep.

    fornix, ĭcis, m., an arch or vault (cf.: camera, testudo, tholus, lacunar).

    1. I. Lit.: Democritus invenisse dicitur fornicem, ut lapidum curvatura paulatim inclinatorum medio saxo alligaretur, Sen. Ep. 90 med.: si quis in pariete communi demoliendo damni infecti promiserit, non debebit praestare, quod fornix vitii fecerit, Cic. Top. 4, 22; Auct. Her. 3, 16, 29: aqua fornicibus structis perducta (Romam), Plin. 31, 3, 24, § 41: conspicio adverso fornice portas, the entrance under the archway over against us, Verg. A. 6, 631: fornices in muro erant apti ad excurrendum, vaulted openings from which to make sallies, Liv. 36, 23, 3; a covered way, id. 44, 11, 5.
      Poet., of the arches of heaven: caeli ingentes fornices, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 19 Müll. (Trag. v. 423 ed. Vahl.), a figure found fault with by Cicero, Cic. de Or. 3, 40, 162.
      1. B. In partic.: Fornix Făbĭus, a triumphal arch built by Q. Fabius Allobrogicus in the Sacra Via, near the Regia. Cic. Planc. 7, 17; Quint. 6, 3, 67; also called Fornix Fabianus, Cic. Verr. 1, 7, 19 (for which: Arcus Fabianus, Sen. Const. Sap. 1); and: Fornix Fabii, Cic. de Or. 2, 66, 267; cf. Becker’s Antiq. 1, p. 239 sq.
    2. II. Transf., a brothel, bagnio, stew, situated in underground vaults, Hor. S. 1, 2, 30 sq.; id. Ep. 1, 14, 21; Juv. 3, 156; 11, 171.
      Hence, transf., of one who gave himself up to prostitution: (Caesarem) Curio stabulum Nicomedis et Bithynicum fornicem dicit, Suet. Caes. 49.

    fornus, i, v. furnus init.

    fŏro, āvi, ātum, 1, v. a. [root bhar-, Zend. bar-, cut, bore; Gr. φαρ-, φάρος, plough; cf. φάραγξ, φάρυγξ; Germ. bohren; Angl.-Sax. borian; Engl. bore], to bore, pierce (mostly post-Aug. and very rare).

    1. I. Lit.: forata arbos, Col. 5, 10, 20: bene foratas habere aures, Macr. S. 7, 3; Cels. 7, 29; Sid. Ep. 9, 13.
      Comically: o carnificum cribrum, quod credo fore: Ita te forabunt patibulatum per vias Stimulis, Plaut. Most. 1, 1, 53.
    2. II. Trop.: forati animi, full of holes, i. e. that retain nothing, Sen. Brev. Vit. 10.

    Forojuliensis, e, v. Forum Julii, under forum fin.

    forpex, ĭcis, f. [corrupted from forfex], fire-tongs, Cato, R. R. 10, 3; 11, 5; Suet. Aug. 75; Sid. Epith. 15, 184.

    fors, fortis, f. [fero, to bring, whence fortuna, v. Curt. Gr. Etym. p. 300 sq.], chance, hap, luck, hazard.

    1. I. Subst.
      1. A. As an appellative noun (used only in the nom. and abl.; syn.: fortuna, casus, sors): quo saxum impulerit fors, eo cadere Fortunam autumant, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 368 Rib., who regards this verse as spurious); cf.: quibus natura prava magis quam fors aut fortuna obfuit, Att. ap. Non. 425, 13 (Trag. Rel. ed. Rib. v. 110): cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors, Lucil. ap. Non. 425, 15; cf. also: casumque timent quem cuique ferat fors, Lucr. 3, 983 Lachm. N. cr.: unum hoc scio: Quod fors feret, feremus aequo animo, Ter. Phorm. 1, 2, 88: sed haec, ut fors tulerit, Cic. Att. 7, 14 fin.: sed haec fors viderit, id. ib. 14, 13, 3; 4, 10, 1: quam sibi sortem Seu ratio dederit, seu fors objecerit, Hor. S. 1, 1, 2: quia tam incommode illis fors obtulerat adventum meum, Ter. Hec. 3, 3, 10: telum quod cuique fors offerebat, arripuit, Cic. Verr. 2, 4, 43; Hor. S. 1, 6, 54; 2, 1, 59: forte quadam divinitus super ripas Tiberis effusus lenibus stagnis, Liv. 1, 4, 4: fors fuit, ut, etc., it happened that, Gell. 12, 8, 2: fors fuat pol! so be it! God grant it! Ter. Hec. 4, 3, 4; post-class.: fors fuat, ut his remediis convalescamus, Symm. Ep. 2, 7; Aus. Ep. 16: fors fuat, an, etc., it might so happen that; perchance, i. q. forsitan, Symm. Ep. 1, 39; 4, 28 and 29; cf. also: pretio fors fuat officiove, etc., perhaps, Sid. Ep. 9, 7 (but not in Lucr. 1, 486, v. Lachm. ad h. l.).
      2. B. Personified, Fors, the goddess of chance: dea Fors, Ov. F. 6, 775; also in the connection Fors Fortuna, whose temple was situated on the Tiber, outside of the city: vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. de Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 ed. Vahl.); so, sit sane Fors domina campi, Cic. Pis. 2, 3: fors, in quo incerti casus significantur magis (different from Fortuna), id. Leg. 2, 11 fin. Mos. N. cr.: sed de illa ambulatione Fors viderit, aut si qui est qui curet deus, id. Att. 4, 10, 1: saeva, Cat. 64, 170: dies Fortis Fortunae appellatus ab Servio Tullio rege, quod is fanum Fortis Fortunae secundum Tiberim extra urbem Romam dedicavit Junio mense, Varr. L. L. 6, § 17 Müll.; cf.; aedis Fortis Fortunae, Liv. 10, 46, 14; Tac. A. 2, 41: Fortunae Fortis honores, Ov. F. 6, 773: o Fortuna! o Fors Fortuna! quantis commoditatibus hunc onerastis diem! Ter. Phorm. 5, 6, 1 (quoted by Varr. ap. Non. 425, 19; for Cic. Div. 2, 7, 18, v. II. B. 1. infra).
    2. II. Adverb., in the nom. and abl.
      1. A. fors, ellipt., for fors sit, it might happen, i. e. perchance, perhaps, peradventure (only poet. and in post-class. prose): similiter fors, cum sit nominativus, accipitur pro adverbio, Prisc. p. 1015 P.: et fors aequatis cepissent praemia rostris, Ni, etc., Verg. A. 5, 232; 6, 535: cesserit Ausonio si fors victoria Turno, if perchance, id. ib. 12, 183; Val. Fl. 3, 665; Tert. ad Uxor. 2, 2.
        Esp. in the connection fors et, i. q. fortasse etiam, perhaps too: iste quod est, ego saepe fui, sed fors et in hora Hoc ipso ejecto carior alter erit, Prop. 2, 9, 1: et nunc ille quidem spe multum captus inani, Fors et vota facit cumulatque altaria donis, Verg. A. 11, 50; 2, 139: fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum, Hor. C. 1, 28, 31; Stat. S. 3, 4, 4.
        Less freq.: fors etiam, Val. Fl. 4, 620.
      2. B. forte, by chance, by accident, casually, accidentally; freq. with casu, temere, fortuna (freq. and class.).
        1. 1. Lit.: quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortuna putemus? etc., Cic. Div. 2, 7, 18: forte fortuna per impluvium huc despexi in proximum, Plaut. Mil. 2, 3, 16; Ter. Eun. 1, 2, 54; Plaut. Bacch. 4, 8, 75: aut forte omnino ac fortuna vincere bello: Si forte et temere omnino, quid cursum ad honorem? Lucil. ap. Non. 425, 16 sq.: si forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc., Cic. Fat. 3, 6; cf.: nisi ista casu nonnumquam, forte, temere concurrerent, id. Div. 2, 68, 141: quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare, Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7: nec quicquam raptim aut forte temere egeritis, id. 23, 3, 3: perpulere, ut forte temere in adversos montes erigeret, 2, 31, 5; 25, 38, 12; 39, 15, 11: quibus forte temere humana negotia volvi persuasum est, Curt. 5, 11, 10: captivi quidam pars forte pars consilio oblati, Liv. 9, 31, 7: dumque hoc vel forte, vel providentia, vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, etc., Vell. 2, 66, 5; cf.: mihi haec et talia audienti in incerto judicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili, an forte volvantur, Tac. A, 6, 22: si adhuc dubium fuisset, forte casuque rectores terris, an aliquo numine darentur, Plin. Pan. 1, 4: seu dolo seu forte surrexerit, parum compertum, Tac. H. 2, 42; cf.: seu forte seu tentandi causa, Suet. Aug. 6: donec advertit Tiberius forte an quia audiverat, Tac. A. 4, 54: cum casu diebus iis itineris faciendi causa, Puteolos forte venissem, Cic. Planc. 26, 65: cum cenatum forte apud Vitellios esset, Liv. 2, 4, 5: ibi cum stipendium forte militibus daretur, id. 2, 12, 6: forte aspicio militem, Plaut. Curc. 2, 3, 58; cf.: fit forte obviam mihi Phormio, Ter. Phorm. 4, 3, 11: rus ut ibat forte, id. ib. 63: forte ut assedi in stega, Plaut. Bacch. 2, 3, 44: lucernam forte oblitus fueram exstinguere, id. Most. 2, 2, 56: forte evenit, ut, etc., Cic. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 224; Liv. 1, 7, 13: Tarenti ludi forte erant, Plaut. Men. prol. 29: erat forte brumae tempus, Liv. 21, 54, 7: et pernox forte luna erat, id. 32, 11, 9: per eos forte dies consul copias Larisam ducere tribunos militum jussit, i. e. it came to pass on one of those days, id. 36, 14, 1: per eosdem forte dies, etc., id. 37, 20, 1; 37, 34, 1; cf. Tac. A. 4, 59: in locum tribuni plebis forte demortui candidatum se ostendit, Suet. Aug. 10.
          So nearly = aliquando (mostly poet. and post-Aug.): forte per angustam tenuis vulpecula rimam repserat in cumeram frumenti, Hor. Ep. 1, 7, 29: ibam forte via sacra, id. S. 1, 9, 1; Mart. 1, 54, 7: forte quondam in disponendo mane die praedixerat, etc., Suet. Tib. 11; Aur. Vict. de Caes. 17, 5.
        2. 2. Transf., to denote uncertainty, corresp. to the Gr. ἄν, perhaps, perchance, peradventure.
          1. a. In conditional and causal sentences.
            1. (α) With si: irae si quae forte eveniunt hujusmodi, Plaut. Am. 3, 2, 60: si quis vestrum, judices, aut eorum qui assunt, forte miratur, etc., Cic. Div. in Caecil. 1, 1: hicine vir usquam, nisi in patria, morietur? aut, si forte, pro patria? id. Mil. 38, 104: si forte est domi, Plaut. Bacch. 3, 5, 4; cf. id. Poen. 5, 2, 104; Liv. 1, 7, 6: si forte eos primus aspectus mundi conturbaverat, etc., Cic. N. D. 2, 35, 90: si te Latina forte deficient, id. Ac. 1, 7, 25: si qui me forte locus admonuerit, id. de Or. 3, 12, 47: si quae te forte res aliquando offenderit, id. Fam. 7, 17, 2: quod si forte ceciderint, id. Lael. 15, 53: si quando, si forte, tibi visus es irasci alicui, id. Rep. 1, 38 Mos. N. cr.; cf. id. de Or. 3, 12, 47.
              Rarely forte si: forte si tussire occepsit, ne sic tussiat, ut, etc., Plaut. As. 4, 1, 49: ita demum novatio fitforte si condicio vel sponsor vel dies adiciatur, Gai. Inst. 3, 177.
              Rarely with ellipsis of si: protinus Aeneas celeri certare sagitta invitat qui forte velint, i. e. si qui forte velint, Verg. A, 5, 485.
            2. (β) With nisi ironically: hoc te monitum, nisi forte ipse non vis, volueram, Plaut. Capt. 2, 2, 59: nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit, Cic. Mur. 6, 13: propensior benignitas esse debebit in calamitosos, nisi forte erunt digni calamitate, id. Off. 2, 18, 62; 3, 24, 93: is constantiam teneat; nisi forte se intellexerit errasse, etc., id. ib. 1, 33, 120: negare hoc, nisi forte negare omnia constituisti, nullo modo potes, id. Verr. 2, 3, 64, § 149: accedam ad omnia tua, Torquate; nisi memoria forte defecerit, id. Fin. 2, 14, 44.
              In indirect locution with an inf.: nisi forte clarissimo cuique plures curas, majora pericula subeunda, delenimentis curarum et periculorum carendum esse, Tac. A. 2, 33.
              Ironically, unless indeed, unless to be sure: Erucii criminatio tota, ut arbitror, dissoluta est, nisi forte exspectatis, ut illa diluam, quae, etc., Cic. Rosc. Am. 29, 82; cf.: immo vero te audiamus, nisi forte Manilius interdictum aliquod inter duo soles putat esse componendum, id. Rep. 1, 13: ortum quidem amicitiae videtis nisi quid ad haec forte vultis, id. Lael. 9, 32; id. Mil. 7, 17; 31, 84; id. Verr. 2, 3, 64, § 149; id. Leg. 1, 1, 2; id. N. D. 3, 18, 45; id. Fat. 16, 37; Sall. C. 20, 17; Quint. 10, 1, 70; Tac. H. 4, 74.
            3. (γ) With ne: ne quid animae forte amittat dormiens, Plaut. Aul. 2, 4, 24 and 26; Ter. Eun. 2, 2, 56: pacem ab Aesculapio Petas, ne forte tibi eveniat magnum malum, Plaut. Curc. 2, 2, 21: qui metuo, ne te forte flagitent, Cic. Fam. 9, 8, 1: metuens, ne forte deprehensus retraheretur, Liv. 2, 12, 4: comperisse me non audeo dicere, ne forte id ipsum verbum ponam, quod, etc., Cic. Fam. 5, 5, 2; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4: ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur, hominem toties irasci, id. de Or. 2, 46, 191; id. Att. 2, 18, 2.
              Rarely with ut non instead of ne, Quint. 1, 3, 1.
          2. b. In relat. clauses (very rare): nisi si quispiamst Amphitruo alius, qui forte te hic absente tamen tuam rem curet, Plaut. Am. 2, 2, 195: unus in hoc non est populo, qui forte Latine reddere verba queat, Ov. Tr. 5, 7, 53: nam qui forte Stichum et Erotem emerit, recte videtur ita demonstrare, Gai. Inst. 4, 59; Aur. Vict. Caes. 10, 3; 39, 45.
          3. c. In gen. (rare; not in Cic., for in Off. 2, 20, 70, the true read. is: in uno illo aut, si forte, in liberis ejus manet gratia, B. and K.; and in the corrupt passage, id. Att. 10, 12, 5; Orelli reads: fortiter ac tempestive; Kayser, fortiter vel cum tempestate): quid si apud te veniat de subito prandium aut potatio Forte, aut cena, Plaut. Bacch. 1, 1, 47: neque solum alium pro alio pedem metrorum ratio non recipit, sed ne dactylum quidem aut forte spondeum alterum pro altero, Quint. 9, 4, 49: sive non trino forte nundino promulgata, sive non idoneo die, etc., id. 2, 4, 35: ut sciant, an ad probandum id quod intendimus forte respondeant, id. 5, 10, 122; cf. id. 7, 3, 20: quo casu licet uxori vel in omnes res, vel in unam forte aut duas (optare), Gai Inst. 1, 150; 4, 74: forte quid expediat, communiter aut melior pars Malis carere quaeritis laboribus, what may perhaps be of some use, Hor. Epod. 16, 15: alii nulli rem obligatam esse quam forte Lucio Titio, than for instance, Dig. 20, 1, 15, § 2; 30, 1, 67; 48, 22, 7, § 6; Gai. Inst. 3, 179.

    fors-an, adv. [ellipt. for fors sit an; v. fors, II. A. and forsitan, and cf. fortan and fortassean], perhaps, perchance, peradventure (poet. and in post-Aug. prose): me miseram, forsan hic mihi parvam habeat fidem, Ter. Eun. 1, 2, 117; Lucr. 6, 729: forsan et haec olim meminisse juvabit, Verg. A. 1, 203; forsan miseros meliora sequentur, id. ib. 12, 153: huic uni forsan potui succumbere culpae, id. ib. 4, 19: et mihi forsan tibi quod negarit, Porriget hora, Hor. C. 2, 16, 31: pernicies Tibi paratur, forsan et miserae mihi, Phaedr. 2, 4, 7: transierant binae forsan trinaeve Calendae, Mart. 10, 75, 7: quem decreto sermonem praetenderit, forsan aliquem verum auctores antiqui tradiderint, Liv. 3, 47, 5; 10, 39, 14: occurrat mihi forsan aliquis, Quint. 1, 5, 6; 12, 1, 31; Col. 3, 9, 1: et tu forsan audire nolis, Curt. 3, 2 (dub. v. Zumpt ad Curt. 3, 5, 11).
    In law Lat., as for example, for instance, Dig. 48, 5, 34, § 1.

    * forsit, adv. [contr. from fors sit; cf. fors, II. A.], perhaps, Hor. S. 1, 6, 49 (quoted Prisc. p. 1015 P.).

    forsĭtan, adv. [contr. from fors sit an; v. fors, A.; cf. also: forsan, fortan, and fortassean], perhaps, peradventure.

    1. I. Usually in principal clauses.
      1. A. With subj. (class. and freq.; only so in Cicero): si altera illaec magis instabit, forsitan nos reiciat, Ter. Phorm. 4, 5, 5: longiorem orationem causa forsitan postulet, tua certe natura breviorem, Cic. Lig. 12, 38 (al. fortasse postulat, v. Halm. ad loc.): forsitan quaeratis, qui iste terror sit, etc., id. Rosc. Am. 2, 5; Verg. G. 2, 288: forsitan quispiam dixerit: Nonne, etc., Cic. Off. 3, 6, 29 (for which: fortasse dixerit quispiam, id. de Sen. 3, 8): forsitan occurrat illud, etc., id. de Or. 3, 9, 34: major ars aliqua forsitan esset requirenda, id. ib. 2, 45, 189; 1, 15, 67: illud forsitan quaerendum sit, num, etc., id. Off. 1, 45, 159: haec ipsa forsitan fuerint non necessaria, id. Brut. 13, 52: forsitan meliores illi accusatores habendi sint, id. Verr. 2, 1, 38, § 58: nimium forsitan haec illi mirentur atque efferant, id. ib. 2, 4, 56, § 124.
        With sed: quae forsitan vobis parvae esse videantur: sed, etc., id. Verr. 2, 4, 21 fin.; id. Att. 12, 18, 1; so with subj., Liv. 3, 25, 9: quae forsitan laus sit, verum tamen, Cic. Brut. 8, 33: forsitan dicatis, Liv. 31, 31, 19: matrem insimulare forsitan fas non sit, id. 39, 10, 4; 31, 38, 4; 40, 15, 4; Quint. 2, 16, 11.
      2. B. With indic. (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.): forsitan et publica, sua certe liberata fide, in castra redierunt, Liv. 9, 11, 13; 22, 23, 5; cf. Sall. J. 106, 3: incipies forsitan justus esse rex, Curt. 7, 4, 17: forsitan non periculosius est tacere quam dicere, id. 7, 1, 37; 4, 14, 20; Liv. 21, 40: forsitan haec aliquis, nam sunt quoque, parva vocabit, Ov. R. Am. 419: forsitan ventos timebas, id. F. 2, 97.
    2. II. In dependent clauses (rare), with ut: neque id facio, ut quibusdam forsitan videor, etc., Cic. Fam. 1, 8, 2.
      With quam: videor jam liberius loqui debere quam forsitan ipsi velint, Cic. Verr. 2, 2, 4, § 11.
      With quod: decrevi ad te scribere, quod forsitan minus ea perspicias, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 5, 1.
      With cum: minime consentaneum est, cum bello tuo forsitan vix sufficias, Liv. 10, 18, 3 (but not in Lucr. 5, 610, where the correct read. is forsitan e rosea, etc.; v. Lachm. p. 302).

    * fortan, false read. for jam, Cic. Rep. 3, 35, 47.

    fortassē (also fortassis, but rarely, and not in Caes.; Plaut. As. 2, 4, 86; id. Bacch. 4, 4, 20; Cic. Clu. 52, 144 Klotz, B. and K.; 71, 201 B. and K.; Hor. S. 1, 4, 131; 2, 7, 40; Plin. 2, 20, 18, § 82; 27, 12, 77, § 102; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 63; Dig. 7, 1, 12, § 5; 11, 7, 14, § 9), adv. [forte an; cf.: forsan, fortan], perhaps, peradventure, probably, possibly: nescis tu fortasse, apud nos facinus quod natum est novum, Plaut. Mil. 2, 3, 10: dicam me hercule, et contemnar a te fortasse, cum tu, etc., Cic. Rep. 1, 19; 2, 34: in quo (genere) esse videbuntur fortasse angustiae, id. ib. 3, 33: fortasse dices: Quid ergo? id. Div. in Caecil. 12, 40: requiretur fortasse nunc, quemadmodum, etc., id. de Imp. Pomp. 9, 22: quaeret fortassis quispiam, displiceatur mihi, etc., id. Clu. 52, 144: fortasse dixerit quispiam, id. de Sen. 3, 8 (for which: forsitan quispiam dixerit, id. Off. 3, 6, 29): sed haec longiora fortasse fuerunt quam necesse, fuit, id. Fam. 6, 1, 7; cf. id. ib. 7, 3 fin.: sustines enim non parvam exspectationem imitandae industriae nostrae, magnam honorum, nonnullam fortasse nominis, id. Off. 3, 2, 6: poterimus fortasse dicere, id. Or. 5, 19: quod tamen fortasse non nollem, id. Fam. 2, 16, 2; cf.: L. Lucullus, qui tamen aliqua ex parte iis incommodis mederi fortasse potuisset, etc., id. de Imp. Pomp. 9, 26: puerum, inquies, et fortasse fatuum, id. Att. 6, 6, 2; cf.: otioso et loquaci et fortasse docto atque erudito, id. de Or. 1, 22, 102.
    With sed: praeclaram illam quidem fortasse, sed a vita hominum abhorrentem, Cic. Rep. 2, 11; cf.: Marso fortasse, sed Romano facillimus, id. Div. 2, 33, 70; 2, 22, 50; id. Tusc. 1, 13, 30.
    With nisi (for nisi forte): tu hoc: alius fortasse, quod in animadversione poenaque durior, nisi fortasse utrumque tu, id. ad Brut. 1, 15, 3.
    With sed tamen, Plaut. As. 2, 4, 86; Cic. Rep. 2, 33; id. Off. 3, 21, 82; id. Sest. 5, 12.
    With verum tamen, Cic. Verr. 1, 12, 35; id. Arch. 11, 28.
    With quidem: id nos fortasse non perfecimus, conati quidem saepissime sumus, Cic. Or. 62, 210; so id. Tusc. 2, 17, 41: res enim fortasse verae, certe graves, id. Fin. 4, 3, 7.

        1. b. In Plaut. and Ter. ellipt., like fors, with a subject-clause: fortasse te illum mirari cocum, Quod venit atque haec attulit, it may be that, perhaps, Plaut. Merc. 4, 4, 42; id. As. 1, 1, 24; id. Ep. 2, 2, 111; id. Poen. 5, 2, 44; id. Truc. 3, 2, 12; Ter. Hec. 3, 1, 33; cf.: sic Plautus: Fortasse ted amare suspicarier. Nam veteres infinitivo modo adjungebant fortasse, Don. Ter. 1, 1; cf. ellipt. use: Q. unum illud mihi videris imitari, orationis genus. M. Velle fortasse; quis enim id potest imitari? Cic. Leg. 2, 7, 17.
        2. c. Ironically (cf. forte, 2, a. β and Gr. ἴσως): Ch. Prorsum nihil intellego. Sy. Hui, tardus es. Ch. Fortasse, Ter. Heaut. 4, 5, 29: sed ego fortasse vaticinor, et haec omnia meliores habebunt exituseos ego fortasse nunc imitor, Cic. Fam. 2, 16, 6; Plaut. As. 2, 4, 90.
        3. d. In designating numbers, about (in Cic. usually placed after the numeral): elegit ex multis Isocratis libris triginta fortasse versus Hieronymus, Cic. Or. 56, 190: Q. Pompeius biennio quam nos fortasse major, id. Brut. 68, 240: HS. D. milia fortasse, id. Verr. 2, 3, 50, § 118: fuimus una horas duas fortasse, id. Att. 7, 4, 2: fortasse circiter triennium, Plaut. Mil. 2, 3, 79: mercaris agrum, fortasse trecentis, aut etiam supra, nummorum milibus emptum, Hor. Ep. 2, 2, 164.

    fortasse-an (sometimes written separately fortasse an), adv. [cf.: forsan, forsitan, fortan], perhaps, perchance (ante- and post-class.): fortassean sit, quos hic non mertet metus, Att. ap. Non. 138, 33; Sisenn. ib. 82, 6: de fructo, inquit, hoc dico, quod fortassean tibi satis sit, Varr. R. R. 3, 16, 10; 3, 6, 1: fortasse an pantherae quoque et leones non Africae bestiae dicerentur, id. L. L. 7, § 40 Müll.: fortassean dixerit, etc., Gell. 11, 9, 1: ea omnia comtius fortasse an dici potuerunt, fortius potuisse dici non videntur, id. 7, 3 fin.; 19, 8, 6.

    fortassis, adv., v. fortasse init.

    fortax, ācis, m., = φόρταξ (bearer), the basis on which a furnace rests, Cato, R. R. 38, 1.

    fortē, adv., v. fors, II. B.

    A maximum of 100 entries are shown.